Янгиликлар
26
Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyası
Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyası
1993 jıl 9-aprel kúni Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarıǵı Keńesiniń on ekinshi sessiyasında onıń tiykarıǵı Nızamı – Konstituciya qabıl etildi.
Konstituciya – hár bir mamlekettiń, onıń xalqınıń oy pikirin, erkin, ruwxın, jámiyetlik sanasın xám mádeniyatın hár tarepleme sáwlelendiriwshi tiykarǵı Nızam bolıp tabıladı.
Qaraqalpaqstan Respublikası óziniń nızam arqalı tastıyıqlanǵan mámleketlik nıshanları – bayraǵına, gerbine hám gimnine iye.
Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik aymaqlıq dúzilisi máselelerin ózinshe sheshedi, mámleketlik hákimiyat hám basqarıw uyımlarınıń sistemasın belgileydi.
Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Joqarǵı Keńesi nızam shıǵarıw hákimiyatın ámelge asıratuǵın joqarı mámleketlik xákimiyat uyımı bolıp tabıladı.
Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi – Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Húkimeti – mámleketlik hákimiyatınıń joqarǵı atqarıwshı – basqarıwshı uyımı bolıp tabıladı.
Qaraqalpaqstan Respublikasında sud hákimiyatı basqa mámleketlik uyımlardıń, siyasiy partiyalardan, basqa da jámiyetlik birlespelerden biyǵárez xáreket etedi.
Hújjetttiń birinshi statyasında «Qaraqalpaqstan Ózbekstan Respublikası quramına kiriӯshi suveremen demokratik respublikası. Mámlekettiń «Qaraqalpaqstan Respublikası» hám «Qaraqalpaqstan» ataması teń mánili».
Ózbekstan Respublikasınıń hám Qaraqalpaqstan Respublikasınıń óz-ara qatnasıqları Ózbekstan Respublikası Konstituciyası kóleminde Ózbekstan Respublikası menen Qaraqalpaqstan Respublikası arasında dúzilgen shártnamalar jáne kelisimler arqalı tártiplestiriledi.
Konstituciyamızdıń dúzilisi alǵı sóz, 6 bólim, 26 bap hám 120 statyadan ibarat.
Konstituciyanınıń alǵı sózinde konstituciyanı qabıllaw maqseti belgilengen.
Birinshi tarawda tiykarǵı principler: mámleketlik suverenitet, xalıq hákimiyatı, Konstituciya hám nızamnıń ústinligi, Qaraqalpaqstan Respublikasınıń xalıqaralıq hám sırtqı ekonomikalıq qatınasıqlarına arnalǵan.
Konstituciyada mámlekettiń ózi puqaralardıń Konstituciya hám nızamlar menen bekitilgen huqıqların hám erkinliklerin támiyinlewi hám hár bir insannıń óz huqıqları hám erkinliklerin sud arqalı qorǵaw arqalı ámelge asırıwı belgilengen.
Konstituciyaǵa ózgeris Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń deputatlarınıń ulıwma sanınıń eń keminde úshten ekisiniń kópshilik dawısı menen yamasa Qaraqalpaqstan Respublikası referendumı menen kirgiziledi.
Xojeli rayonı ádillik bólimi bas máslahatshısı B.Otepov